مجله فناوری تلفن همراه – مجید حقی، معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری درباره اهمیت پروژه FTTx و اینکه چرا این پروژه به‌طور ویژه در دستور کار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرارگرفته است گفت: در یک بازه زمانی به دلایلی ازجمله کیفیت، مجموعه زیادی از کاربران اینترنت در ایران به سمت ارتباطات سیار رجوع کردند. این در حالی است که در همه جای جهان، ارتباطات سیار برای مصارف حجیم استفاده نمی‌شود و دانلودهای پرحجم و یا تماشای فیلم عمدتاً محدود به ارتباطات ثابت است.
وی افزود: اما در سنوات اخیر با توجه به قابل‌رقابت و قابل‌مقایسه بودن کیفیت، سرعت و قیمت ارتباطات سیار نسبت به ارتباطات ثابت که در طول چندین سال هم توسعه پیدا نکرده بود، کاربران انتخاب کردند که در بسیاری از بهره‌برداری‌های خود از شبکه اینترنت، ارتباطات سیار را بر ارتباطات ثابت ترجیح دهند.
معاون رگولاتوری ادامه داد: با افزایش حجم زیاد کاربران و به‌تبع آن ترافیک شبکه، کیفیت این نوع از ارتباطات هم کاهش پیدا کرد؛ چون اساساً ویژگی اصلی این ارتباط دسترس‌پذیری آن (در حرکت و نقاط مختلف) است و قرار است این فناوری با این ویژگی صرفاً محدود به استفاده‌های کم‌حجم باشد.
حقی تأکید کرد: بااین‌حال متناسب با افزایش بعضاً غیرقابل‌انتظار کاربران در حوزه ارتباطات سیار، توسعه در این حوزه اتفاق نیفتاد چراکه این نوع از ارتباطات علاوه بر تجهیزات مربوطه که به سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی نیازمند است، نیازمند فرکانس نیز است و برای استفاده از طیف فرکانسی هم نه در ایران بلکه در همه جای جهان محدودیت‌هایی وجود دارد.
معاون رگولاتوری تصریح کرد: فارغ از نیازمندی‌های فوق، ارتباطات سیار برای توسعه، با موانع جدی دیگری ازجمله طراحی سایت و نصب دکل‌های BTS مواجه است که در این رابطه، مقاومت‌های جدی، هم از جانب مردم به دلیل نگرانی از آثار تشعشات فرکانسی و هم از جانب دستگاه‌های اجرایی همچون شهرداری‌ها و دیگر دستگاه‌ها وجود داشته و دارد.
وی با تأکید بر اینکه نمی‌توان ارتباطات سیار را برای رویکرد موجود بهره‌برداری‌های حجیم کاربرانی که روزانه افزایش می‌یابند توسعه داد و در نهایت برای توسعه در این حوزه هم سقفی وجود دارد گفت: بنابراین راه‌حل این است که ترافیک حجیم به سمت ارتباطات ثابت هدایت شود؛ اما در حال حاضر کاربران در ایران برای استفاده از ارتباطات ثابت مشکلاتی دارند. ازجمله اینکه کیفیت و سرعت‌هایی که در این نوع از ارتباطات ارائه می‌شود را پاسخگوی نیاز خود نمی‌بینند.
حقی بابیان اینکه نسخه شفابخش حوزه ارتباطات در کشور افزایش کیفیت ارتباطات ثابت است گفت: تکنولوژی ADSL در حال حاضر در حوزه ارتباطات ثابت مورد استفاده قرار می‌گیرد. بااین‌حال این فناوری هم باوجود دلایلی همچون قدیمی بودن نوع فناوری و فرسودگی شبکه مسی و تغییرات شبکه یا حتی ایجاد اختلال در تغییر شرایط جوی، نمی‌تواند کیفیت مناسبی را ارائه دهد.
وی افزود: بنابراین باید تکنولوژی ارتباطات ثابت تغییر پیدا کند تا کاربران سرعت‌های بالاتری را تجربه کنند که بدون درنگ یکی از در دسترس‌ترین تکنولوژی‌های موجود، VDSL است و این تکنولوژی با امکانات موجود و با یک ارتقا حداقلی قابل‌راه‌اندازی و بهره‌برداری است. بااین‌حال این تکنولوژی هم در جهان و در نمودار سیکل حیاتی خود به انتهای مسیر رسیده و برای دسترسی به تجهیزات موردنیاز محدودیت‌هایی وجود دارد.
معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ادامه داد: بر این اساس نسخه راهبردی در حوزه ارتباطات ثابت، اتصال به فیبر نوری است چراکه اولاً این تکنولوژی در جهان در ابتدای نمودار سیکل حیاتی خود قرار دارد، مضافاً آنکه فیبر نوری قابلیت بهره‌برداری ده‌ها ساله را دارد؛ بنابراین اتصال به فیبر نوری به‌عنوان راهکار اساسی، راهبردی و البته ملی در حوزه توسعه شبکه ارتباطات ثابت در دستور کار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرارگرفته است.
حقی تصریح کرد: در همین راستا سامانه iranfttx.ir به‌عنوان سامانه رصد توسعه شبکه Fiber To The x) FTTx) کشور که هم توسعه تکنولوژی VDSL و هم فیبر نوری در آن نمایش داده می‌شود با امکان مقایسه استانی و اپراتوری راه‌اندازی شد و در بازه‌های زمانی یک‌ماهه این سامانه به‌روزرسانی می‌شود.
وی افزود: طبیعتاً شتاب در توسعه ارتباطات شبکه FTTx منوط به آن است که این مسئله به‌عنوان وظیفه اصلی اپراتورها و در چارچوب تعهدات و تکالیفشان تعریف شود. این در حالی است که در حال حاضر توسعه در این شبکه صرفاً بر اساس نگاه اقتصادی و اختیار اپراتورها است.
معاون رگولاتوری ادامه داد: سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی این برنامه را دارد که توسعه در شبکه FTTx را برای اپراتورها در قالب تعهد تنظیم کند و بعدازاین آن‌ها با تعهداتی مواجه هستند که در بازه‌های زمانی باید محقق شود نه با یک مسیر مبتنی بر نگاه اقتصادی و اختیار.
حقی با اشاره به مشوق‌هایی که دولت برای اپراتورها در نظر گرفته است گفت: به دلیل اینکه توسعه شبکه FTTx نسخه راهبردی در همه کشورها است و دولت‌ها کمک می‌کنند تا این زیرساخت محقق شود، در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و به‌تبع آن سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مشوق‌هایی در قالب بسته‌های تشویقی، دستورالعمل و اصول حاکم دسترسی به فیبر نوری جمع‌بندی شده است تا بر اساس آن اپراتورها مجاب به ارائه تعهداتی شوند و پس‌ازآن شاهد برداشته شدن گام‌های برنامه‌ریزی‌شده برای تحقق 20 میلیون پورت فیبر نوری تا سال 1403 باشیم.
وی افزود: مشوق‌های در نظر گرفته‌شده باعث به‌صرفه‌تر شدن سرمایه‌گذاری‌های اپراتورها خواهد شد و بنابراین به‌گونه‌ای این بسته‌ها تهیه‌شده است تا کسانی که وارد این حوزه می‌شوند نگاه و توقعات اقتصادی‌شان برای سرمایه‌گذاری تا حد مقدورات تأمین شود.
معاون رگولاتوری با اشاره به واگذاری یک‌میلیون و ۴۱۶ هزار پورت فیبر نوری در دو ماه گذشته و درباره روند پیشرفت پروژه FTTx گفت: شاید این‌گونه مطرح شود که روند پیشرفت پروژه در حال حاضر مناسب نیست که دلیل آن‌هم این است که هنوز وارد مرحله آغاز اسنادی و تعهدی نشده‌ایم و این پروژه بر اساس چرخی که سال‌های پیش طراحی‌شده و بر اساس داشته‌های اپراتورها در حال حرکت است. این چرخ مستقل از اصول حاکم بر اولویت‌های تعریف‌شده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به حرکت درآمده، درحالی‌که قرار است حرکت چرخ توسعه پروژه FTTx پس‌ازآنکه اپراتورها وارد مرحله پذیرش تعهدات شدند شتاب دوچندانی بگیرد.
حقی در خاتمه گفت: در حال حاضر در فرایند برطرف کردن نواقص اسناد هستیم و انتظار می‌رود به‌زودی این مرحله به اتمام برسد و پس‌ازآن کشور بر اساس مناطق مستقل تقسیم‌بندی و به اپراتورها واگذار می‌شود و روند آغاز تعهدات و شتاب در توسعه پروژه FTTx آغاز می‌شود.
